Ελληνικός πικρός: Ζευγώλης

Παραδειγματίζω το προηγούμενο ποστ μου. Πρώτα κάνω όμως μια βασική διάκριση: υπάρχουν βιβλία καλογραμμένα, με ποιότητα πλοκής και χαρακτήρων, με καλοδουλεμένο ύφος, με καινοτομίες κ.λπ., αλλά κενά από ουσιαστικά μηνύματα, χωρίς ανθρωπιστικό περιεχόμενο, χωρίς ευαισθησίες ή δυνατότητες αφύπνισης. Κι από την άλλη, άλλα βιβλία που αποπειρώνται να ξυπνήσουν λιγάκι τον αναγνώστη, να τον βοηθήσουν στην αυτογνωσία του και στην κατανόηση της ζωής πέρα από τον εαυτούλη του και τα καταναλωτικά αγαθά του.

Σ’ αυτή τη δεύτερη κατηγορία ανήκει το “Αστεγοσκόπιο” του Γ. Ζευγώλη. Μικρά διηγήματα για τους αστέγους της πόλης, για 11.000 ψυχές που περιπλανώνται χωρίς το ζεστό χώρο, το τραπέζι με το φαγητό, το άνετο κρεβάτι, χωρίς την αγάπη που όλοι βιώνουμε, καθώς ζουν στο περιθώριο της ζωής. Τα “διηγήματα” δεν έχουν ήρωες, καθώς παρελαύνουν μέσα τους ανώνυμοι συνήθως κάτοικοι των παγκακίων και των πάρκων, δείγματα της μεγάλης φυλής των αστέγων που ζουν λάθρα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Τα κείμενά του επιχειρούν ενίοτε και φορμαλιστικές καινοτομίες (ένας ήρωας σκύλος, δυο παράλληλοι διάλογοι που επικοινωνούν μεταξύ τους), θεματικοί νεωτερισμοί (διαγωνισμός ονείρων, δυο φίλοι που προσπαθούν να βιώσουν τη ζωή των αστέγων χωρίς επιτυχία κ.τ.λ.). Η αισθητική του επιτυχία είναι μερική, άλλοτε μεγαλύτερη κι άλλοτε μικρότερη. Ίσως τελικά να μην πετυχαίνει κάτι σπουδαίο αισθητικά, χωρίς να είναι κακό. Αλλά σίγουρα ο Ζευγώλης κατάφερε να εντάξει στο σύμπαν των λογοτεχνικών ηρώων (ή αντιηρώων) τους αστέγους.
Εντέλει, ένα από τα μπλογκ που θα έπρεπε να ανοίξω (συνεχίζω τη σκέψη του προηγούμενου ποστ μου) είναι για τους αστέγους. Όχι φυσικά για να το διαβάζουν οι ίδιοι· αλλά όλοι εμείς που βολεμένοι αμπελοφιλοσοφούμε μακριά από τη ζωή.